8 listopada w sali konferencyjnej w DBP, we współpracy z Fundacją Good Culture oraz Good Games, odbyło się seminarium dla bibliotekarzy i bibliotekarek pt. ?Mobilne gry terenowe w promocji kultury, czytelnictwa i historii?, w którym wzięło udział ponad 70 osób z Wrocławia i bibliotek z regionu. Seminarium otworzyła pani Dyrektor Dolnośląskiej Biblioteki Publicznej im. Tadeusza Mikulskiego we Wrocławiu ? Jolanta Ubowska, podkreślając rolę mobilnych gier terenowych w technologii Action Track ? w promocji czytelnictwa. Zebranych gości powitali również: współorganizatorka seminarium z ramienia DBP Joanna Golczyk (kierowniczka Wypożyczalni, Fonoteki i Biblioteki Niemieckiej) oraz Marcin Skrabka ? prezes Fundacji Good Culture oraz założyciel Good Books i Good Games.
Jako pierwsza wystąpiła Joanna Szczygłowska z Miejskiej Biblioteki Publicznej we Wrocławiu, opowiadając o przełożeniu języka literackiego z książek na gry rozgrywane w aplikacji na smartfony. MBP od dawna realizuje mobilne gry terenowe z czytelnym podziałem na gry dla dorosłych i młodzieży oraz dla dzieciaków. Pani Joanna pokazała nam, że inspiracją do stworzenia gry może być tak naprawdę wszystko: od książek Joanny Krzyżanek o kurze Adeli i kocie Papli, przez mitologię słowiańską (gra Zemsta Strzygi), na wydarzeniach okolicznościowych, takich jak ustanowienie roku 2020 Rokiem Leopolda Tyrmanda, kończąc (gra Skarpetki Tyrmanda). Umożliwienie stałego dostępu dla czytelników do gier miejskich na stronie MBP udowadnia, że na tego typu ofertę jest duże zapotrzebowanie. Doświadczenie MBP w zakresie projektowania i wdrażania w bibliotece mobilnych gier terenowych pokazuje, że technologia Action Track nie jest tylko chwilowym trendem, lecz przemyślanym, nowoczesnym i efektywnym modelem w promocji czytelnictwa.
Następnie Paulina Szczygieł i Ewa Długosz z Czytelni DBP podzieliły się doświadczeniami z wielomiesięcznego i pionierskiego w naszej Bibliotece procesu zaprojektowania, pierwszej po przeszkoleniu przez Good Games, gry mobilnej. Powstała ona z okazji tymczasowej wystawy, poświęconej plakatom teatralnym ze zbiorów Dokumentów Życia Społecznego. W grze pt. Maskarada 2086 głównym zadaniem uczestników było podążanie śladem wrocławskich teatrów i pomoc w odnalezieniu prababci. Na trasie czekały zadania do wykonania, zarówno sprawdzające wiedzę o Wrocławiu, jak i umiejętność wyszukiwania informacji oraz angażujące kreatywność. Nieźle sprawdziła się współpraca z wrocławskimi teatrami (w tym Opera Wrocławska), które nie tylko chętnie dołączyły do wydarzenia, ale również ufundowaly nagrody dla zwycięskich drużyn. Ponieważ cały proces projektowania i wdrażania zajął wiele miesięcy, prelegentki podzieliły się zarówno jego mocnymi stronami, jak i tymi słabszymi, jak nieprzewidzenie remontów w mieście, co wpływa na zmianę trasy, brak zasięgu internetowego czy błędy samej aplikacji. Sama premiera wśród uczniów IX LO okazała się sukcesem, co zachęciło prelegentki do dalszego rozwijania umiejętności w zakresie projektowania kolejnych gier miejskich dla DBP.
Podczas kolejnej prezentacji dalej zostaliśmy w DBP. Tym razem proces wdrożenia kolejnej gry omawiały Katarzyna Brzezicka-Dobrzyńska i Joanna Chaszczewicz z naszej Fonoteki. ?Kiedy budzą się potwory...? to gra zaprojektowana z okazji tegorocznej edycji Horror Day ? Dolnośląskiego Festiwalu Grozy. Dziewczyny pokazaly, że gra czerpiąca z literatury grozy nie tylko może funkcjonować jako osobne wydarzenie, które zresztą przyciągnęło w sobotę tłumy do Biblioteki, ale również promować festiwal, który zaczynał się kilka dni później. Gracze wcielali się w łowców potworów i mieli za zadanie ?zapolować? na mroczne postaci z legend, które nawiedziły Wrocław. Dziewczyny zwróciły uwagę na czytelny podział obowiązków: jedna osoba była odpowiedzialna za projekt graficzny, zaś opracowanie fabuły i zadań to bardziej praca zespołowa w edytowalnym dokumencie Google. Prelegentki tej części seminarium opowiedziały o wyzwaniach na przyszłość w projektowaniu kolejnych gier, m.in.: dostosowanie trasy gry do osób z niepełnosprawnościami, konieczność informowania uczestników o konieczności naładowania telefonów przed przystąpieniem do gry, ewentualne przemyślenie ograniczeń wiekowych ze względu na tematykę gry oraz oznakowanie uczestników czytelnym elementem promocyjnym (przypinka, naklejka), o czym również opowiadała pani Joanna Szczygłowska.
O innych aspektach gier terenowych opowiedział Arkadiusz Łapka z Powiatowej i Miejskiej Biblioteki Publicznej ? ?Biblioteki Pod Atlantami?, trochę bardziej skupiając się na samych odbiorcach. Zanim w Wałbrzychu zmierzono się z technologią Action Track, stworzono najpierw grę planszową ponieważ zauważono wsród odbiorców nieufność wobec spędzenia czasu, angażującego do tego wyłącznie telefon. Dlatego był to proces, ktory wymagał zarówno przekonania odbiorcy do nowoczesnej technologii, jak i samych bibliotekarzy do podjęcia ryzyka w zaprojektowaniu gry. Okazało się, że najmłodsi odbiorcy czyli dzieciaki, dla których smartfony są oczywistym narzędziem w zdobywaniu wiedzy, chcą i potrafią zaprojektować ? pod opieką pracownika biblioteki ? własną i oryginalną grę mobilną. Teza o angażowaniu samych odbiorców w proces projektowania gry może okazać się trwałym zjawiskiem, wymagającym wdrożenia w stałą ofertę bibliotek, w postaci choćby nocnych maratonów programowania.
Podtrzymaniem wspomnianej tezy o włączaniu samych odbiorców w projektowanie gier stała się prezentacja Przemysława Górala z Centrum Historii Zajezdnia, który opowiadał o tym nie tylko z perspektywy muzealnej, ale również instytucji przekazującej wiedzę stricte regionalną. Wtłaczanie dat do głów uczniów i podręcznikowe nauczanie historii powoli odchodzi do lamusa. Ważne jest edukowanie za pomocą nowoczesnych narzędzi i opowiadania historii, którą można przedstawić na konkretnych przykładach. Mobilna gra miejska jest do tego najlepszym narzędziem. Jeśli jeszcze do tego pełni funkcję integracyjną, tak jak to miało miejsce podczas gry w Zajezdni, a jej fabuła jest oparta o wystawę muzealną, opowiadającą np. o działaniu wrocławskiej Solidarności, dostajemy wtedy wielofunkcyjne narzędzie edukacyjne. Przekazuje ono konkretną wiedzę regionalną, ale również otwiera młodzież na muzeum. Jednocześnie każda gra z oferty Zajezdni tłumaczona jest równolegle na język ukraiński, dzięki czemu nowi mieszkańcy Wrocławia z doświadczeniem uchodźczym, zostają zaopiekowani w zakresie dostępu do kultury.
Zakończeniem części merytorycznej było wystąpienie Marcina Skrabki z Fundacji Good Culture / Good Games o modelach wdrożenia gier w bibliotekach oraz o źródłach ich finansowania. Na grę można przerobić każdy temat, co udowodniła już MBP z ofertą zrealizowanych kilkudziesięciu gier terenowych. Skrabka pokazywał zarówno gry inspirowane literaturą (np. twórczością Lema), tematyką zaangażowaną społecznie (ochrona przyrody, ekologia, gra o wodociągach), ale również sztuką i architekturą, z czym zmierzyła się biblioteka w Toruniu, projektując grę Modernizm Talking, o architekturze modernistycznej miasta. Opowiadając o programach finansujących projektowanie i wdrożenie gier, takich jak programy Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego (np. Promocja Czytelnictwa czy Kultura Dostępna), szef Fundacji Good Culture przedstawił również ofertę swojej fundacji. Finansuje ona zarówno podnoszenie kompetencji pracowników bibliotek (w zakresie projektowania gier oraz pracy z młodzieżą), warsztaty z grupą docelową (młodzieżą czy seniorami) z projektowania gier, jak i stworzenie gotowej gry jako części pikniku, wystawy, projektu realizowanego przez daną bibliotekę.
Po części merytorycznej i oficjalnym zakończeniu seminarium płynnie przeszliśmy do części rekreacyjnej dla chętnych uczestników, polegającej na zagraniu w grę ?Kiedy budzą się potwory...?. Po zaciekłej walce na punkty (i na czas) przyznaliśmy nagrody ufundowane przez Fundację Good Culture ? dla zajmujących 3 równorzędne miejsca książki oraz elektroniczny czytnik książek dla zwyciężczyni, czyli pani Joanny Szczygłowskiej.
Serdecznie dziękujemy za udział w naszym Seminarium.
Katarzyna Wiącek
