Wielkie odkrycia geograficzne w bibliotece
Czy wiesz, że w październiku państwa obu Ameryk, a także Hiszpanie, obchodzą tzw. Columbus Day, czyli Dzień Kolumba? Święto upamiętnia datę dopłynięcia do Ameryki przez Krzysztofa Kolumba - 12 października 1492 r. Odkrycie to było jednym z wydarzeń dającym początek nowej epoce w historii – epoce Wielkich odkryć geograficznych. Ekspedycje odkrywcze przyczyniły się do znaczącego poszerzenia horyzontu geograficznego Europejczyków. Nastąpił czas wielkiej kolonizacji świata, w której przodowali Portugalczycy i Hiszpanie, a później także Anglicy, Holendrzy i Francuzi.
Dlaczego jednak wtedy? Opanowanie przez Imperium Osmańskie Azji Mniejszej, zdobycie w 1453 roku Konstantynopola, wybrzeży Morza Śródziemnego i wybrzeży Morza Czarnego przerwało kontakty drogą lądową pomiędzy Europą a Azją, skąd sprowadzano przyprawy korzenne, jedwab, porcelanę, perły. Wobec utrudniania przez Turków kontaktów handlowych ze Wschodem kupcom i podróżnikom zależało na znalezieniu nowej i bezpiecznej drogi do Krajów Wschodu, głównie Indii i Chin, aby sprowadzać stamtąd tanio towary poszukiwane w Europie.
Czas europejskich wielkich odkryć geograficznych nie jest jednak jedyną epoką odkryć ani pierwszą w Europie. Przykładowo według obecnego stanu wiedzy, do wybrzeży Ameryki Północnej pierwsi dotarli Wikingowie, a Krzysztof Kolumb nigdy nie dowiedział się, że nie dopłynął do upragnionych Indii. Ludzi od zarania dziejów rozbudzała ciekawość i chęć podróżowania. Jak wyglądała podróż Marco Polo do Chin? Dlaczego z podróży dookoła świata Ferdynanda Magellana wrócił tylko jeden z pięciu statków? W jaki sposób zginął angielski odkrywca James Cook?
W celu znalezienia odpowiedzi na te i inne pytania zachęcamy do zapoznania się propozycją inspirujących tytułów na temat odkryć geograficznych, które dostępne są w zbiorach Biblioteki Popularnonaukowej!
Nasze propozycje
- Rok 1000. Jak odkrywcy połączyli odległe zakątki świata i rozpoczęła się globalizacja / Valerie Hansen
Rebis, 2021
Dlaczego na malowidłach ściennych w świątyni Majów w Chichén Itzá w Meksyku widnieją tajemniczy blondyni? Czy ideę nowoczesnej wymiany handlowej Afryka zawdzięcza Arabom i Europejczykom? Kto odkrył Nową Zelandię?
Na te i na wiele innych pytań odpowiada przełomowa praca Valerie Hansen, sławnej profesor Uniwersytetu Yale, która pokazuje, że już pod koniec pierwszego tysiąclecia naszej ery śmiałe wyprawy handlowe połączyły ze sobą najważniejsze kultury świata, a odważni odkrywcy rozpoczęli eksplorację planety. Ten fascynujący obraz pierwszych, nie zawsze przebiegających pokojowo spotkań przedstawicieli odmiennych społeczeństw skłania do przemyślenia wszystkiego, co – jak się wydawało – wiadomo na temat kształtowania się współczesnego świata.
- Łowcy przygód w dalekich krainach. Wielkie pionierskie podróże i wiedza antyku o świecie / Raimund Schulz
Państwowy Instytut Wydawniczy, 2020
Podróże antycznych bohaterów od razu kojarzymy z Odyseuszem. Tymczasem Raimund Schulz pokazuje, że prawdziwych Odyseuszy było całkiem wielu. Na wyprawy w nieznane, na odkrywcze przygody, na przecieranie nowych szlaków kupieckich decydowali się śmiałkowie greccy, feniccy, chińscy, indyjscy czy wreszcie Rzymianie. Ich dokonania autor starannie zebrał śledząc przekazy ze wszystkich bez mała kultur starożytnych. Zdumiewa rozmach tych wypraw i ich opisów – od koła podbiegunowego na północy do południowych krańców Afryki, od wysp atlantyckich do dalekich Chin. Rzecz opisana barwnie i wciągająco by czytelnik też mógł zakosztować smaku antycznych przygód w podróży i poczuł się odkrywcą.
- Świat przed Kolumbem. Kontakty między cywilizacjami / Lucio Russo
Bellona, 2019
Osnową narracji Lucio Russo jest przeciwstawienie dwóch tez z pogranicza historii, geografii i kultury. Pierwsza zakłada, że różne cywilizacje rozwijały się niezależnie i w izolacji od siebie, podlegając jednak uniwersalnym prawom rządzącym procesem rozwoju ludzkości; według drugiej rozwój ten należałoby traktować jako całościowe zjawisko, w którym były okresy regresu, ale był i postęp.
- Złoty atlas. Największe wyprawy, odkrycia i poszukiwania na mapach / Edward Brooke-Hitching
Dom Wydawniczy Rebis, 2018
Autor międzynarodowego bestsellera Atlas lądów niebyłych powraca z pasjonującą historią odkryć geograficznych zilustrowaną najrzadszymi, najpiękniejszymi mapami w dziejach kartografii. Fascynujące kompendium, pełne zaskakujących faktów, obficie czerpie z najnowszych badań.
- Wielkie odkrycia geograficzne. Królewskie Towarzystwo Geograficzne / Beau Riffenburgh
Wydawnictwo Debit, 2008
Książka będąca prawdziwą skarbnicą wiedzy na temat doniosłych odkryć geograficznych i wypraw, które złożyły się na naszą dzisiejszą wiedzę o świecie. Przedstawia sylwetki pionierów dalekich podróży z czasów najdawniejszych i niemal współczesnych: od żeglugi Wikingów przez podboje hiszpańskich konkwistadorów po wyprawy wielkich polarników. Fascynujący tekst, wspaniałe ilustracje, unikatową fotografię, a także zamieszczone tu bezcenne dokumenty historyczne sprawią, że lektura stanie się niezapomnianym przeżyciem.
- Historia odkryć geograficznych i poznania Ziemi / Zbigniew Długosz
Wydaw. Naukowe PWN, 2001
Książka omawia dzieje poznania Ziemi od czasów starożytnych do współczesności. Autor pokazuje, jak w miarę doskonalenia środków transportu i zwiększania się potrzeb życiowych ludzi rozszerzał się ich horyzont geograficzny. Omawia ośrodki, wokół których następowało poznanie Ziemi oraz dzieje wielkich odkrywców, motywacje ich podróży oraz odkrycia.