Królowa nauk w bibliotece
Matematykę powszechnie uważa się za królową nauk. Mimo to, dla jednych jest prawdziwą zmorą, a dla innych przysłowiową “pestką” (z racji niedawno rozpoczętego nowego roku szkolnego pamiętamy o jednych i o drugich!). Można jej nie rozumieć i nie lubić, jednak nie ma od niej ucieczki. Na matematyce opierają się wszystkie przedmioty ścisłe, wspiera ona różne analizy i badania. Ponadto pomaga w finansach i przydaje się w życiu codziennym – np. w obliczaniu domowego budżetu lub podczas remontu, kiedy trzeba zaprojektować nowy wystrój pomieszczenia.
Historia matematyki jest prawdopodobnie równie stara jak ludzkość, a w XXI wieku wciąż jest żywa, splatając się z dziejami innych nauk i nowoczesnych technologii. Już w prehistorii uformowano podstawowe pojęcia arytmetyczne i geometryczne. Starożytność i średniowiecze znacznie rozwinęły te obszary, doprowadzając do powstania algebry. Sformułowano też wtedy podstawy logiki i filozofii matematyki, które wywarły wpływ na ewolucję omawianej dziedziny. Starożytność to też czas, kiedy zaczęła się ona łączyć z fizyką, a później znaleziono jej zastosowanie również w biologii. Jej dzieje starożytne i średniowieczne składają się z okresów gwałtownego postępu oddzielonych stuleciami stagnacji, co skończyło się w renesansie. XVI-wieczne Włochy rozpoczęły ciągły rozwój matematyki, który trwa po dziś dzień. Czasy nowożytne to jej rozkwit i pojawienie się nowych dyscyplin, takich jak kombinatoryka, probabilistyka i analiza, a w XIX wieku także topologia, teoria mnogości i logika matematyczna.
Tym razem przygotowaliśmy dla Państwa zbiór nieduży, ale jakże konkretny! Można w nim znaleźć przede wszystkim literaturę poświęconą matematyce, np. wydawnictwa popularne takie jak: Śladami Pitagorasa: rozrywki matematyczne (1928), Od tabliczki do różniczki: matematyka dla wszystkich (1938) czy Liczę i myślę: jak powstała liczba? (1938). Nie brakuje też tytułów bardziej wyspecjalizowanych: Kurs analizy: rachunek różniczkowy i całkowy (1930) czy Rozmowy i dowodzenia matematyczne w zakresie dwóch nowych umiejętności dotyczących mechaniki i ruchów miejscowych (1930).
Omawiany zbiór nieco wzbogaciliśmy literaturą dotyczącą logiki i fizyki, gdyż, jak już wspomniano, są to nauki pokrewne matematyce i opierające się na niej. Tak więc logika jest reprezentowana przez: Granice nauki: zarys logiki i metodologji nauk ścisłych (1935), Logika, objaśniona figurami i pytaniami (1907) czy Teorya logiki (1912). Natomiast o fizyce można poczytać w: Nowy świat fizyki (1932), Zasady fizyki: światło, elektryczność, ciepło, materja (1935) oraz Zagadki zjawisk fizycznych (1938).
Wszystkie wyżej wymienione tytuły, a także wiele innych znajdą Państwo w spisie poniżej wraz z linkami odsyłającymi do katalogu. Zachęcamy do zapoznania się z tymi lekturami, gdyż stanowią one ciekawe źródło na temat rozwoju nauk ścisłych i tego, jaki był ich stan blisko sto lat temu. Zapraszamy do lektury!
- Biegański W., Teorya logiki, Warszawa 1912. Online: https://tiny.pl/mwq04p10
- Boll M., Zagadki zjawisk fizycznych, Warszawa 1938. Online: https://tiny.pl/d46c5bcw
- Chwistek L., Granice nauki: zarys logiki i metodologji nauk ścisłych, Lwów 1935. Online: https://tiny.pl/71sn3p27
- Collerus E., Od tabliczki do różniczki: matematyka dla wszystkich, Lwów 1938. Online: https://tiny.pl/gr7thh7h
- Galilei G., Rozmowy i dowodzenia matematyczne w zakresie dwóch nowych umiejętności dotyczących mechaniki i ruchów miejscowych, Warszawa 1930. Online: https://tiny.pl/bwn55m1r
- Haas A. E., Zasady fizyki: światło, elektryczność, ciepło, materja, Warszawa 1935. Online: https://tiny.pl/1dp52yvx
- Hardy G. H., Kurs analizy: rachunek różniczkowy i całkowy, Warszawa 1930. Online: https://tiny.pl/f82b_y5t
- Infeld L., Nowe drogi nauki: kwanty i materja, Warszawa 1933. Online: https://tiny.pl/btt-nh9p
- Jeans J. H., Nowy świat fizyki, Warszawa 1932. Online: https://tiny.pl/b_93bfbn
- Jeleński S., Lîlâvatî: rozrywki matematyczne, Poznań 1945. Online: https://tiny.pl/4g33txvb
- Jeleński S., Śladami Pitagorasa: rozrywki matematyczne, Poznań 1928. Online: https://tiny.pl/j1tnfb_3
- Jevons W. S., Logika, objaśniona figurami i pytaniami, Warszawa 1907. Online: https://tiny.pl/hkbq_8vx
- Jevons W. S., Logika: podręcznik do użytku szkolnego, Warszawa 1921. Online: https://tiny.pl/r5m3g05g
- Łomnicki A., Rachunek różniczkowy i całkowy: dla potrzeb przyrodników i techników, T. 1, Cz. 2, Rachunek różniczkowy, Katowice 1940. Online: https://tiny.pl/85p-7dnr
- Moszkowski A., Einstein: rzut oka na świat jego myśli: przystępne rozważania o teorji względności i o nowym systemie świata wysnute z rozmów z Einsteinem, Łódź 1922. Online: https://tiny.pl/7ppz673q
- Weyssenhoff J., Od gwiazdy do atomu, Warszawa 1937. Online: https://tiny.pl/2jg-tpcn
- Wilkosz W., Liczę i myślę: jak powstała liczba? Kraków 1938. Online: https://tiny.pl/b2vfymty
- Witkowski A., Zarys fizyki, Warszawa 1939. Online: https://tiny.pl/cv108k9y
- Żorawski K., Wykłady geometrji analitycznej, T. 1. Punkty, linje proste i koła na płaszczyźnie, Warszawa 1930. Online: https://tiny.pl/t4xk-r9q
- Żorawski K., Wykłady geometrji analitycznej, T. 2. Linje krzywe stopnia 2. i pewne zagadnienia geometrji dziedziny zespolonej, Warszawa 1934. Online: https://tiny.pl/ffhcwh6p
Źródła:
- Historia matematyki [online:] https://pl.wikipedia.org/wiki/Historia_matematyki [dostęp: 04.09.2024]
- Matematyka – Mathematica regina omnium scientiarum et [online:] https://mlodytechnik.pl/eksperymenty-i-zadania-szkolne/matematyka/29694-mathematica-regina-omnium-scientiarum-et [dostęp: 04.09.2024]
Wrzesień 2024
Monika Kawa
