Początkowo obchody Dni Wrocławia miały charakter historyczno-polityczny i były związane z podkreśleniem znaczenia tzw. powrotu Ziem Zachodnich do Macierzy. Zazwyczaj obchodzono je w maju, a towarzyszyły mu różnorodne imprezy takie jak targi książki czy Cepeliada. Od 1992 r. Święto Wrocławia zaczęto obchodzić 24 czerwca. Jest to dzień narodzin patrona miasta, św. Jana Chrzciciela. W dodatku wrocławskim do Gazety Wyborczej z dnia 24 czerwca 2014 roku możemy przeczytać, że Jan był pierwszym biskupem Wrocławia, a przywilej ten wiązał się z profitami politycznymi i ekonomicznymi. Największe korzyści przynosił wrocławianom jarmark świętojański. W szczególności w momencie, kiedy rajcy wynegocjowali w Rzymie przywilej odpustu zupełnego na 11 lat. Dzięki temu obywatele nie musieli pielgrzymować do odległych świątyni, a kasa miejska hojnie zapełniała się w podzięce.
Głównym i oficjalnym punktem obchodów jest złożenie kwiatów w Kaplicy Rajców Miejskich Wrocławia, po którym następuje pochód radnych do Ratusza na uroczystą sesję Rady Miejskiej Wrocławia. Tego dnia wręczane są tytuły Civitate Wratislaviensis Donatus, Nagrody Wrocławia i Nagrody Prezydenta Wrocławia oraz Odznaka Honorowa. Miasto zyskuje w ten dzień nowego króla kurkowego. We wspomnianym wyżej dodatku do Gazety Wrocławskiej wzmiankuje się o przywilejach wiążących się z tym tytułem w dawnych latach. Były to m.in. zwolnienie z podatku, prawo noszenia broni oraz poboru piwa z miejskich browarów na potrzeby własne i braci kurkowych, a także prawo do sprowadzenia dwudziestu beczek alkoholu bez akcyzy.
W przygotowanie uroczystości związanych ze Świętem Wrocławia włączają się organizacje pozarządowe, instytucje kultury, rady osiedli oraz samo miasto. Przygotowują ogólnodostępną ofertę kulturalną, z której skorzystać mogą wszyscy zainteresowani.
Obecnie informacje o obchodzonych uroczystościach i ich program możemy znaleźć między innymi w Internecie czy na przystankach komunikacji miejskiej. Program jest bardzo zachęcający. W tym roku zaplanowane wydarzenia z okazji Święta Wrocławia rozpoczęły się już 14 czerwca i trwały do końca miesiąca.
Czy oferta od początku była tak atrakcyjna? Sprawdzimy, jak prezentował się program Święta Wrocławia w najbardziej poczytnych dziennikach regionalnych w ostatnich 30 latach.
W Słowie Polskim z 1994 roku odnaleźć można informację o tym, że Dni Wrocławia obchodzone były od 20 do 28 czerwca. Każdego dnia w rubryce na ostatnich stronach dziennika podawano informację, jakie wydarzenia zostały przygotowane dla Wrocławian danego dnia. Dowiedzieć możemy się, że po raz drugi za organizację była odpowiedzialna spółka „Ecodynamic”, która poniosła wszelkie koszty związane z obchodami. Jako nowość wyróżniono zorganizowanie Jarmarku Handlowego usytuowanego w Parku Staromiejskim. W Rynku przygotowano natomiast wystawę „Dom – ogród – wypoczynek”, która była prezentacją kwiatów oraz ceramiki, a wiele z proponowanych wydarzeń miało charakter ogrodniczy i proekologiczny. W czwartek 23 czerwca odbywały się wydarzenia dedykowane wszystkim ojcom, a także te związane z Nocą Świętojańską. 24 czerwca natomiast prezydent miasta Bogdan Zdrojewski dokonał uroczystego otwarcia Święta Wrocławia, po nim nastąpiły występy na placu Gołębim. Cała impreza zakończyła się dyskoteką z pokazem sztucznych ogni. W kolejnych dniach odbywały się np. wystawa psów, piknik country na Partynicach, wystawa „garbusów” i wiele innych spotkań dla dzieci i dorosłych. Organizatorzy zapewniali, że obchody będą trwały maksymalnie do godziny 20.00, żeby nie zakłócać spokoju mieszkańców, mimo to w prasie ukazała się notatka wyrażająca dezaprobatę dla wszelkich imprez odbywających się na placu Gołębim, w której przytaczano niepochlebne wypowiedzi lokatorów pobliskich kamienic.
We wrocławskim dodatku do Gazety Wyborczej znaleźć można program Święta Wrocławia. Tegoroczna edycja nosiła hasło “Wrocław Non Stop”, a większość wydarzeń skupiona była w jeden weekend. Impreza rozpoczynała się 23 czerwca koncertem zespołu Arka Noego, który połączony był z imprezą charytatywną na rzecz rozbudowy Hospicjum Bonifratrów. Obchodom towarzyszyły liczne wystawy, m.in. na ulicy Świdnickiej dotycząca Pomarańczowej Alternatywy. W mieście koncertowały m.in Czerwone Gitary i zespół Raz, Dwa, Trzy, ale wydarzeń muzycznych zaplanowano w różnych częściach miasta dużo więcej. Na placu Wolności miał miejsce III festiwal Wrocław Niezależny promujący niszowe brzmienia. Ciekawym wydarzeniem był występ teatru Ad Spectatores, spektakl “Wrocławski pociąg widm” ruszał z Dworca Głównego w trasę do Dworca Nadodrze i z powrotem. 26-27 czerwca w ramach Święta Wrocławia odbywał się na rynku również VIII Festiwal Busker Bus, a na Wyspie Słodowej Święto Odry połączone z obchodami Nocy Świętojańskiej. Najbardziej oryginalnym pomysłem było spotkanie na wspólnym śniadaniu o 3.30 nad ranem. W specjalnie oznaczonych knajpkach można było o tej samej porze zjeść posiłek za 3 zł. W poniedziałkowym wydaniu gazety umieszczono krótką fotorelację z weekendowego świętowania. Cała impreza liczyła w sumie 55 wydarzeń. Na specjalnej sesji Rady Miejskiej tytuł honorowego obywatela miasta otrzymał Władysław Bartoszewski.
W dodatku “Co jest grane” do Gazety Wyborczej wzmiankuje się o Święcie Wrocławia w 2014 roku. Według redaktorów najważniejszym punktem imprezy była Noc Świętojańska, która odbywała się w Zamku w Leśnicy. Uczestnicy zapoznawali się z tradycyjnymi starosłowiańskimi obrzędami, szukali kwiatu paproci, pletli i puszczali wianki. W ramach Święta Wrocławia można było wziąć udział w VIII Papieskim Spływie kajakowym po Odrze. W Arsenale Miejskim podziwiać można było Drużynowy Turniej Rycerski, a także spróbować swoich sił w strzelaniu z łuku czy kuszy. W niedzielę 29 czerwca obchodzono drugie święto ulicy Odrzańskiej, podczas którego zapewniono zwiedzanie elektrowni wodnej, a także bezpłatne pływanie kajakami, łodziami i tramwajami wodnymi. Muzyczną gwiazdą tegorocznego Święta był Asaf Avidan – izraelski wokalista, na scenie wystąpił także zespół Raz Dwa Trzy. Podczas uroczystej sesji Rady Miejskiej tytuł Honorowego Obywatela miasta otrzymał znany i ceniony językoznawca profesor Jan Miodek.
Patrząc na przedstawione przykłady, zauważyć można, że na przestrzeni lat oferta związana z obchodami Święta Wrocławia była bardzo atrakcyjna. Cały czas organizatorzy starają się zapewnić ogrom rozrywek dostosowanych do każdego mieszkańca. Impreza w dalszym ciągu wzbudza zainteresowanie wśród małych i dużych obywateli miasta.
Zachęcamy do korzystania z naszych zbiorów archiwalnych czasopism, które pozwolą na podróż w przeszłość i przypomnienie sobie minionych wydarzeń.
Dagmara Bojko i Anita Dzierżanowska
Czerwiec 2024
